Sjå kjelda til Yiṣḥák Alfassi

<onlyinclude>''[[Rebbí]]'' '''[[Yiṣḥák Alfassi|Yiṣ’ḥák ben Yàʕakób hakkohén Alfassi]]''' ([[1013]]&ndash;[[1103]]), [[hebraisk språk|hebr.]] יִצְחָק הַכֹּהֵן אַלְפַסִּי ''Yiṣḥāq hakkōhēn Alfassī'', ofte kalla רי”ף '''RIF''', særleg blant [[asjkenazím]], var ein [[sefardím|sefardisk]] [[rabbinar]] som er særleg kjent for verket ''[[Sefer hahalakhót]]'', ofte rekna som det første storverket i den [[Halakhá|halakhiske]] litteraturen. </onlyinclude>

== Biografi ==
<onlyinclude>Yiṣ’ḥak ben Yàʕakób hakkohén vart fødd i [[Algerie]] i [[1013]] og studerte i [[Kairouan]] i [[Tunisia]] under [[Nissím ben Yaʕakób]] og [[Ḥananél ben Husjiél]], dei anerkjente rabbinske autoritetane i [[Nord-Afrika]] på den tida. Han flytta seinare til [[Fez i Marokko|Fez]] i [[Marokko]] til eit meir tolerant miljø. Det [[jødar|jødiske]] samfunnet i Fez tok på seg å støtte honom og familien hans slik at han kunne arbeide uforstyrra på boka ''[[Sefer hahalakhót]]''. </onlyinclude> Dei grunnla ein [[yesjibá]] (eit ''[[Torá]]-akademi'') i namnet hans òg, og mange studentar kom reisande frå heile [[Marokko]] for å studere under honom. Yiṣ’ḥak ben Yàʕakób hakkohén vart verande i Fez i 40 år og fullførte ''[[Sefer hahalakhót]]'' i løpet av tida si der. Etterkvart vart han kjent under namnet ''Alfassi'', som er [[arabisk språk|arabisk]] for ‘frå Fez’;. Tilnamnet RIF kjem frå «<u>R</u>ebbí <u>Y</u>iṣ’ḥak al<u>F</u>assi».

I [[1088]] vart han rapportert til styresmaktene av ukjente grunnar. Han fór frå Fez og flykta til [[Spania]], der han vart utnemnt til leiar for [[yesjibá]]en i [[Lucena i Spania|Lucena]] i [[1089]].

Yiṣ’ḥák Alfassi døydde kring 90 år gammal i [[1103]].

På sett og vis kan ein seie at Yiṣ’ḥák Alfassi var avslutninga på [[den geoniske perioden]]. Den siste av dei [[Babylonske jødar|babylonske]] [[gaón|geoním]], [[Ḥai gaón]], dødde da Alfassi var 25 år gammal. Alfassi sjølv vart kalla «gaón» av fleire tidlege [[Halakhá|halakhiske]] autoritetar. Den mest kjente av studentane hans var [[Yehudá halleví]].

== Verk ==

=== Séfer hahalakhót ===
'''Séfer hahalakhót''' utleier alle dei klåre lovavgjerslene frå dei tre [[Talmúd]]-voluma [[Séder Moʕéd]], [[Séder Nasjím]] og [[Séder Nezikín]] i tillegg til enkelt[[traktat]]ane [[Massékhet Berakhót|Berakhót]] (ein del av [[Séder Zeraʕím]]) og [[Massékhet Ḥullín|Ḥullín]] (ein del av [[Séder Kodasjím]]). Alfassi transkriberte dei [[Halakhá|halakhiske]] konklusjonane frå [[Talmúd]] ordrett, utan dei kringliggjande drøftingane, og han utelet òg alt [[aggadá|aggadisk]] materiale. Dette verket vart spreidd i avskrifter føre tida til [[Rashi]] og andre kommentatorar og førte med seg ei djuptgripande endring i studiepraksisen til samtidige og seinare [[jødar]]: Med ''Séfer hahalakhót'' vart det elles svært tunglesne [[Talmúd bablí]] gjort tilgjengeleg for vanlege folk. Boka ''Séfer hahalakhót'' vart snart kjent under tilnamnet «Talmúd katán» (‘litle-Talmúd’). Ho blir òg kalla «Hilkhót RIF», eller ‘RIF sine halakhót’.

== Lenkjer ==
*[http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=1191&letter=A Alfasi], jewishencyclopedia.com
*[http://www.jewishgates.com/file.asp?File_ID=249 Alfasi] jewishgates.com

{{English Wikipedia|Isaac Alfasi}}
{{Q}}
[[kategori:rabbinarar|Alfassi, Yishak]]
[[kategori:sefardím|Alfassi, Yishak]]
[[kategori:Algerie|Alfassi, Yishak]]
[[kategori:Marokko|Alfassi, Yishak]]
[[kategori:fødslar i 1010-åra|Alfassi, Yishak]]
[[kategori:dødsfall i 1100-åra|Alfassi, Yishak]]