Haggadá - Maggíd

Frå Esnoga.no

Pesaḥ

Maṣṣá sjemurá.

Bedikàt ḥaméṣ
Førebuing til Haggadáen


Haggadá:
Kaddésj urḥáṣ
karpás jáḥaṣ
.
Maggíd ráḥaṣ
   moṣí maṣṣá
.
Marór korékh,
sjulḥán ʕorékh.
Ṣafún barékh,
   hallél nirṣá


Songar:
Ki lo naé · Mi eḥád yodéaʕ · Addír Hu Ḥad gadyá ·
Mossé salió de Miṣráyim · Mossé, Mossé · Bendigamos · Quien supiese


Mat:
matforskrifter · matvarer
karpás · maṣṣót · zeróaʕ · beṣá · marór · ḥaróset
rosinvin · mina de maṣṣá · kodrero al horno


Maggíd

Ngabadím hajínu — Slavar var vi

עֲבָדִים הָיִינוּ לְפַרְעה בְּמִצְרַיִם וַיּוֹצִיאֵנוּ יהוה אֱלהֵינוּ מִשָּׁם בְּיָד חֲזָקָה וּבִזְרוֹעַ נְטוּיָה וְאִלּוּ לא הוֹצִיא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֵת אֲבוֹתֵינוּ מִמִּצְרַיִם עֲדַיִן אָנוּ וּבָנֵינוּ וּבְנֵי בָנֵינוּ מְשֻׁעְבָּדִים הָיִינוּ לְפַרְעה בְּמִצְרַיִם וַאֲפִילוּ כֻּלָּנוּ חֲכָמִים כֻּלָּנוּ נְבוֹנִים כֻּלָּנוּ יוֹדְעִים אֶת הַתּוֹרָה מִצְוָה עָלֵינוּ לְסַפֵּר בִּיצִיאַת מִצְרַיִם וְכָל הַמַּרְבֶּה לְסַפֵּר בִּיצִיאַת מִצְרַיִם הֲרֵי זֶה מְשֻׁבָּח׃

Slavar var vi for Parʕó i Egypt, og ADONÁI, vår Gud, førte oss ut derifrå med mektig hand og med utstrekt arm. Og om den Heilqge, signa vere Han, ikkje hadde ført foreldra våre ut av Egypt, da ville vi, og borna våre, og borneborna våre, vore slavar for Parʕó i Egypt. Endatil om alle av oss var vise, alle av oss var intelligente, alle av oss kjente Toráen — så ville det vore ein miṣvá for alle av oss å fortelje om utgangen av Egypt; og all auking av forteljinga om utgangen av Egypt, (f.eks. med andre synsvinklar, andre detaljar, andre måtar å vise aktualiteten i dag) sjå, det er prisverdig.

Ngabadím hajínu leFarngó beMiṣrájim, vajjoṣiénu ADONÁI Elohénu misjám bejád ḥazaká ubizróang netujá; veillú ló hoṣí hakKadósj, barúkh Hú, et aboténu mimMiṣrájim ngadájin ánu ubanénu ubné banénu mesjungbadím hajínu leFarngó beMiṣrájim; veafilú kullánu ḥakhamím, kullánu neboním, kullánu jodengím et hatTorá — miṣvá ngalénu lesappér biṣiát Miṣrájim; vekhól hammarbé lesappér biṣiàt Miṣrájim, haré zé mesjubbáḥ.

Siervos fuemos a Parhó en Egipto, y saconos .A. nuestro Dio de alli, con mano fuerte, y con braço tendido: y si no sacàra el Santo bendito el a nuestros padres de Egipto; aun nos y nuestros hijos, y hijos de nuestros hijos, sugetos fueramos a Parhó en Egypto, Y aun que todos nos (fuessemos) sabios, todos nos entendidos, todos nos sabientes a la Ley, precepte sobre nos de recontar en salida de Egypto: y todo el que multiplica en recontar la salida de Egypto, decierto es digno de loor.

Mangasé berebbí Elingézer — Ei historie om rebbí Elingézer

מַעֲשֶׂה בְּרִבִּי אֲלִיעֶזֶר וְרִבִּי יְהוֹשֻׁעַ וְרִבִּי אֶלְעָזָר בֶּן עֲזַרְיָה וְרִבִּי עֲקִיבָא וְרִבִּי טַרפוֹן שְׁהָיוּ מְסוּבִּין בִּבְנֵי בְרַק וְהָיוּ מְסַפְּרִין כָּל אוֹתוֹ הַלַּיְלָה עָד שֶׁבָּאוּ תַלְמִידֵיהֶם וְאָמְרוּ לָהֶם רַבּוֹתֵינוּ הִגִּיעַ זְמַן קְרִיאַת שְׁמַע שֶׁל שַׁחְרִית׃

Ei historie om rebbí Elingézer, rebbí Jehosjúaʕ, rebbí Elʕazár ben ʕAzaryá, rebbí ʕAkibá og rebbí Tarfón er at dei satt i Bené Berák og fortalte kvarandre om utgangen av Egypt heile natta, til dess dei kom, studentane deiras, og sa ått dei: «Våre lærarar: Tida er komma for å seie Hør Israel i morgonbøna.»

Mangasé berebbí Elingézer verebbí Jehosjúang verebbí Elngazár ben Ngazarjá verebbí Ngakibá verebbí Tarfón sjehajú mesubbín bibné brák vehajú mesapperín biṣiàt Miṣráyim kol otó halláila ngad sjebbaú talmidehém veamerú lahém: «Higgíang zemàn keriàt sjemàng sjel sjaḥarít

Acontecimiento en R. Elièzer, y R. Yeosuah, y R. Elhazar hijo de Azaryà, y R. Aquibà, y R. Tarphon, que eran rescobdados con hijos de Berak; y eran recontantes en salida de Egypto toda aquella noche, hasta que vinieron sus discipulos, y dixeron a ellos: Nuestros maestros, es llegado el tiempo de leer la Semah de la mañana.

Amár rebbí Elngazár ben Ngazarjá — Rebbí Elngazár ben Ngazarjá sa

Rebbí Elʕazár ben ʕAzaryá sa: «Sjå, eg er som eg var sytti år gammal, og eg skjønte ikkje korfor ein skal fortelje om utgangen av Egypt om nettene — inntil Ben Zomá forklarte det: “som det står skrìve: Slik at du skal komma i hug dagen for utgangen or landet Egypt alle dagane av livet ditt. (5. Mosebok, kap. 16, v.3.) ‘Dagane i livet ditt’ er dagane; ‘alle dagane i livet ditt’ er nettene òg!”» Men de vise seier: «‘Dagane i livet ditt’ er i denna verda; ‘alle dagane i livet ditt’ er når ein kjem til dagane ått Masjíaḥ

Arbangá baním — Fire born

...

Meir ...

...

Éllu ʕéser makkót — Dette er de ti plagone

For kvar landeplage som blir rekna opp, er det skikk blant portugisarjødar å dyppe ein finger i vinen (gjerne høgre litlefinger) og late det drype på eit fat. I tillegg kjem at ein dyppar fingeren i vinen og let det drype på fatet for kvart av de tre hugseorda av rebbí Yehudá — i alt altså 13 dropar.

...

Dajjénu — Det hadde greidd seg

...

Rabbán Gamliél hajá omér — Rabbán Gamliél bruka å seie

...

Bekhol-dór vadór — I kvar ein generasjon

...

Lefikhákh anáḥnu hajjabím – Derfor er vi skuldige

לְפִיכָךְ אֲנַחְנוּ חַיָּבִים לְהוֹדוֹת לְהַלֵּל לְשַׁבֵּחַ לְפָאֵר לְרוֹמֵם לְהַדֵּר לְבָרֵךְ לְעַלֵּה וּלְקַלֵּס לְמִי שֶׁעָשָׂה לַאֲבוֹתֵינוּ וְלָנוּ אֶת כָּל־הַנִּסִּים הָאֵלּוּ הוֹצִיאָנוּ מֵעַבְדּוּת לְחֵרוּת וּמִשִּׁעֲבוּד לִגְאֻלָּה מִיָּגוֹן לְשִׂמְחָה וּמֵאֵבֶל לְיוֹם טוֹב וּמֵאֲפֵלָה לְאוֹר גָּדוֹל וְנאמַר לְפָנָיו הַלְלוּיָהּ׃

Derfor skyldar vi å takke, å synge, å prise, å ære, å sette høgt, å forherlege, å signe, å stige opp og hylle Den som gjorde alle dessa undra for foreldra våre og for oss: Den tok oss frå slaveri til friheit, og frå slavelenkjor til frigjering — frå sorg til glede, og frå sørging til høgtidsdag, frå bekkmörkret til eit stort lys; og lat oss seie i åsynet Dess: Hallelujah!

Lefikhákh anáḥnu hajjabím lehodót lehallél lesjabbéaḥ lefaér leromém lehaddér ulkallés lemí sjengasá làaboténu velánu et kol-hannissím haéllu: hóṣiánu méngabdút leḥerút umisjingabúd ligullá mijjagón lesimḥá umeébel lejom tób uméafélá leór gadól venomár lefanáv halelujáh!

Por tanto nos obligados para loar, para engrandeseer, para alabar, para afermosiguar, para enaltecer, para exaltar, y para enxalçar, al que hizo à nuestros padres y à nos à todos los milagros los estos: saconos de servicio en alforria, y de sujecion à redemcion, y de ansia à alegria, y de luto à dia bueno, y de tiniebla à luz grande y diremos delante del, Aleluyah.

Davidssalme 113

Hallelujah!
Lovsyng, den Eviges tenarar, pris den Eviges Namn,
den Eviges Namn vere signa frå no og til evig tid.
Frå sola rinn til ho dalar blir prisa den Eviges Namn.
Over alle nasjonar den Evige, over himlane æra Hans.
Kven er som vår Gud, den Evige, høgvorde tronar Han;
som skodar djupt ned frå høgda, på himlane og til lands.
Han reiser frå støvet den ringe, og løftar frå bosset den nødne
og sett dem blant høvdingane, blant høvdingar av Sitt folk.
Han set barnlause kona i huset som bornas glade mor.
Halleluyah!

Davidssalme 114

Da Jisraél drog ’tu Egypten, Yaʕakóbs hus frå eit framundmælt folk,
vart Yehudá Hans heligdom og Yisraél riket Hans.
Og havet såg dem og flykta, og Jardén snudde sin straum,
og fjella hoppa som bekrar, og haugane hoppa som lam.
Kva kom åt deg, hav, at du flykta? Yardén, kvi snudde du om?
Fjell, korfor hoppe som bekrar? Og haugar, kvi hoppe som lam?
Skjelv, jord, for Herrens åsyn, for åsynet til Yaʕakóbs Gud,
som gjorde om knausen til innsjø og flinten til vassrik brønn.

Asjér gealánu

...

Veshotin.gif

Drikk det andre vinbegeret

Vi lenar oss til venstre og drikk minst 2/3 av det andre begeret vin (el. druejuice).

(Sefardím seier ikkje berakháen over vinen her, sidan berakháen frå det første begeret framleis gjeld. Asjkenazím seier berakháen over vinen her òg.)

Fortsett med Ráḥaṣ ...